Tình hình trong nước - yếu tố chi phối pháp luật thuế hiện nay

Thứ nhất, do tình hình kinh tế chính trị trong nước

Do đường lối, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước. Thuế và nhà nước là hai phạm trù luôn đi cùng với nhau, chi phối và phụ thuộc nhau.Vì vậy, thuế vừa được hiểu là công cụ kinh tế hỗ trợ cho sự tồn tại của Nhà nước và bộ máy nhà nước; mặt khác, thuế lại được nhà nước sử dụng như loại công cụ để thực hiện những nhiệm vụ, mục tiêu nhất định.Việc thực thi pháp luật thuế chịu ảnh hưởng không nhỏ bởi đường lối, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước. Bởi vậy, nhà nước cần phải xây dựng và ban hành pháp luật thuế phù hợp với tình hình kinh tế trong nước.

Thứ hai, do sự phát triển của nền kinh tế. 

Hiện nay nền kinh tế nước ta có nhiều chuyển biến tích cực so với những năm trước đây bình quân đầu người tăng, tỷ lệ hộ nghèo giảm, tỷ lệ lạm phát được giữ ở mức ổn định, đời sống của người dân được cải thiện. Do đó, thuế có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nền kinh tế. Thuế có ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả và thu nhập nên căn cứ vào từng tình huống kinh tế,Nhà nước có thể sử dụng thuế làm công cụ điều chỉnh nền kinh tế. Các quy định về đối tượng, phạm vi đánh thuế, thuế suất, điều kiện miễn, giảm thuế…Tóm lại, thông qua thuế Nhà nước tác động tích cực đến việc thúc đẩy sản xuất phát triển trên cơ sở tận dụng và sử dụng hợp lý mọi nguồn lực của đất nước trong việc điều chỉnh quan hệ cung cầu và cơ cấu kinh tế.

Thứ ba, do sự chi phối bởi nhu cầu ngân sách của nhà nước. 

Dựa vào chức năng phân phối và phân phối lại: là chức năng cơ bản, đặc thù của thuế. Ngay từ lúc ra đời thuế là phương tiện dùng để động viên nguồn tài chính vào ngân sách Nhà nước (có ở tất cả các kiểu Nhà nước). Về mặt lịch sử, chức năng huy động nguồn tài chính là chức năng đầu tiên, phản ánh nguyên nhân nảy sinh ra thuế. Thông qua chức năng này, các quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước được hình thành để đảm bảo cơ sở vật chất cho sự hoạt động thường xuyên và tồn tại của Nhà nước. Bằng chính chức năng này, Nhà nước tiến hành tham gia phân phối và phân phối lại tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân trong xã hội. Chức năng phân phối và phân phối lại thu nhập của thuế là sự huy động một bộ phận thu nhập quốc dân dưới hình thức tiền tệ vào ngân sách Nhà nước. Phần lớn thuế đánh trên hàng hóa và thu nhập. Người có thu nhập cao và sử dụng nhiều hàng hóa, dịch vụ là người nộp thuế nhiều hơn. Số tiền này sau đó lại được Nhà nước chi nhằm thực hiện chính sách kinh tế ­ xã hội, tạo ra tính công bằng tương đối cho xã hội, có vai trò đặc biệt đối với ngân sách nhà nước nên hệ thống pháp luật thuế cần phải đạt hiệu quả để đảm bảo nhu cầu của ngân sách nhà nước. Trong bối cảnh kinh tế xã hội trong 10 năm tới được dự báo có nhiều thay đổi và tác động không nhỏ đến hệ thống pháp luật thuế. Đó là, Việt Nam vừa thoát khỏi danh sách các nước nghèo đồng nghĩa với việc giảm đáng kể các nguồn lực tài trợ từ bên ngoài, kể cả viện trợ cho phát triển nguồn nhân lực.Thực thi đầy đủ cam kết quốc tế song phương và đa phương, mở cửa hoàn toàn thị trường nội địa chắc chắn làm giảm đáng kể nguồn thu ngân sách nhà nước từ hàng hóa nhập khẩu, vừa tạo cơ hội nhưng cũng vừa tăng sức ép đối với việc cơ cấu lại các thu ngân sách nhà nước.

Như vậy, để đảm bảo nhu cầu của ngân sách nhà nước trong bối cảnh mới thì hệ thống pháp luật thuế cũng phải có sự thay đổi phù hợp để đảm bảo cho sự phát triển của đất nước.