Những đặc trưng riêng biệt của thuế

Thuế là nguồn thu chủ yếu của nhà nước, đồng thời thuế còn là minh chứng cho sự phân công trong xã hội, gắn liền với sự phát triển kinh tế, kích thích tăng trưởng và tạo ra sự ổn định cho xã hội. Thuế có vai trò quan trọng và nó cũng có những đặc điểm riêng biệt. Cụ thể:

Là khoản thu nộp bắt buộc vào ngân sách

Với người nộp thuế: Là nghĩa vụ chuyển giao quyền tài sản cho Nhà nước khi có đủ điều kiện mà không phải là quan hệ thanh toán dù trong hợp đồng hay ngoài hợp đồng.

Với cơ quan thu thuế: Thay mặt cho nhà nước thực hiện hành vi nhất định, không được lựa chọn việc thực hiện hay không thực hiện hành vi thu thuế hay phân biệt đối xử với người nộp thuế.

Tính bắt buộc của thuế có mối liên hệ mật thiết với tính không hoàn trả. Do thuế không có tính hoàn trả nên khó tìm thấy sự tự nguyện khi nộp thuế. Để có một nguồn thuế ổn định phải sử dụng biện pháp bắt buộc như là 1 thuộc tính cơ bản của thuế.

Gắn với yếu tố quyền lực

Thuế xuất hiện cùng sự xuất hiện của nhà nước, thực hiện việc cung cấp cơ sở vật chất cho nhà nước thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình. Bằng quyền lực chính trị, nhà nước tạo cho thuế tính ổn định, sự tuân thủ của đối tượng nộp thuế. Và chỉ gắn với yếu tố quyền lực, thuế mới đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ tạo nguồn thu nhập tài chính cho nhà nước.

Nhà nước ghi nhận thuế ở các văn bản pháp luật có hiệu lực pháp lý cao nhất – các luật thuế. Điều này gián tiếp đảm bảo tính ổn định trong việc xác định nguồn thu nhập tài chính của nhà nước và đảm bảo tính ổn định của thuế.

Thuế không mang tính đối giá, không hoàn trả trực tiếp

Thuế không phải là các khoản phải trả khi các đối tượng nộp thuế đã nhận được một lợi ích hay quyền lợi cụ thể nào từ phía nhà nước. Bất kỳ “ai”, khi đủ điều kiện đều phải thực hiện nghĩa vụ thuế đối với nhà nước, không phân biệt họ đã nhận được những lợi ích công cộng nào.

Thuế xuất hiện do nhu cầu chi tiêu của nhà nước, của các chủ thể quản lý xã hội. Kết quả của việc sử dụng các khoản thu từ thuế chủ yếu là các sản phẩm công (những lợi ích không thể xác định chính xác được theo giá trị vật chất). Điều này lý giải vì sao thuế phải là các khoản thu không có tính hoàn trả.

Việc xác định các đặc điểm của thuế giúp cho chúng ta nhận diện thuế trong các hình thức thu nhập tài chính. Đồng thời giúp cho các đối tượng có liên quan thực hiện đầy đủ chức trách và nhiệm vụ của mình.